کد مطلب:373 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:286
احکام حواله دادن
2289 اگر انسان طلبكار خود را حواله بدهد كه طلب خود را از دیگری بگیرد و طلبكار قبول نماید بعد از آن كه حواله درست شد كسی كه به او حواله شده بدهكار می شود، و دیگر طلبكار نمی تواند طلبی را كه دارد از بدهكار اولی مطالبه نماید.
2290 بدهكار و طلبكار و كسی كه سر او حواله شده باید مكلف و عاقل باشند و كسی آنها را مجبور نكرده باشد و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكنند ولی اگر بعد از بالغ شدن سفیه شده باشند تا حاكم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نكرده معامله ایشان اشكال ندارد و نیز اگر حاكم شرع كسی را بواسطه ورشكستگی از تصرف در اموالش جلوگیری كرده باشد نمی شود او را حواله بدهند كه طلبش را از دیگری بگیرد و خودش هم نمی تواند به كسی حواله بدهد ولی اگر سر كسی حواله بدهد كه به او بدهكار نیست اشكال ندارد
2291 اگر سر كسی حواله بدهند كه بدهكار است احتیاط واجب آن است كه قبول كند ولی حواله دادن سر كسی كه بدهكار نیست در صورتی صحیح است كه او قبول كند و نیز اگر انسان بخواهد به كسی كه جنسی بدهكار است جنس دیگر حواله دهد مثلا به كسی كه جو بدهكار است گندم حواله دهد تا او قبول نكند حواله صحیح نیست.
2292 موقعی كه انسان حواله می دهد باید بدهكار باشد پس اگر بخواهد از كسی قرض كند تا وقتی از او قرض نكرده نمی تواند او را به كسی حواله دهد كه آنچه را بعدا قرض می دهد از آن كس بگیرد.
2293 مال مورد حواله باید برای حواله دهنده و طلبكار معین باشد یعنی مردد نباشد پس اگر مثلا ده من گندم و ده تومان پول به یك نفر بدهكار باشد و به او بگوید: یكی از دو طلب خود را از فلانی بگیر و آن را معین نكند، حواله درست نیست.
2294 اگر بدهی واقعا معین باشد ولی بدهكار و طلبكار در موقع حواله دادن مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است، مثلا اگر طلب كسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبكار مقدار طلبش را بگوید حواله صحیح می باشد.
2295 طلبكار می تواند حواله را قبول نكند اگرچه كسی كه به او حواله شده فقیر نباشد و در پرداختن حواله هم كوتاهی ننماید
2296 اگر سر كسی حواله بدهد كه بدهكار نیست چنانچه او حواله را قبول كند پیش از پرداختن حواله نمی تواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد و اگر طلبكار طلب خود را به مقدار كمتر صلح كند كسی كه حواله را قبول كرده همان مقدار را می تواند از حواله دهنده مطالبه نماید.
2297 بعد از آن كه حواله درست شد، حواله دهنده و كسی كه به او حواله شده نمی توانند حواله را به هم بزنند و هرگاه كسی كه به او حواله شده در موقع حواله فقیر نباشد یعنی غیر از چیزهایی كه در دین مستثنی است مالی داشته باشد كه بتواند حواله را بپردازد اگرچه بعدا فقیر شود طلبكار هم نمی تواند حواله را به هم بزند و همچنین است اگر موقع حواله فقیر باشد و طلبكار بداند فقیر است ولی اگر نداند فقیر است و بعد بفهمد اگرچه در آن وقت مالدار شده باشد طلبكار می تواند حواله را به هم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگیرد.
2298 اگر بدهكار و طلبكار و كسی كه به او حواله شده یا یكی از آنان برای خود حق به هم زدن حواله را قرار دهند مطابق قراری كه گذاشته اند می توانند حواله را به هم بزنند.
2299 اگر حواله دهنده خودش طلب طلبكار را بدهد چنانچه به خواهش كسی كه به او حواله شده داده است می تواند چیزی را كه داده از او بگیرد و اگر بدون خواهش او داده نمی تواند چیزی را كه داده از او مطالبه نماید.
2290 بدهكار و طلبكار و كسی كه سر او حواله شده باید مكلف و عاقل باشند و كسی آنها را مجبور نكرده باشد و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكنند ولی اگر بعد از بالغ شدن سفیه شده باشند تا حاكم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نكرده معامله ایشان اشكال ندارد و نیز اگر حاكم شرع كسی را بواسطه ورشكستگی از تصرف در اموالش جلوگیری كرده باشد نمی شود او را حواله بدهند كه طلبش را از دیگری بگیرد و خودش هم نمی تواند به كسی حواله بدهد ولی اگر سر كسی حواله بدهد كه به او بدهكار نیست اشكال ندارد
2291 اگر سر كسی حواله بدهند كه بدهكار است احتیاط واجب آن است كه قبول كند ولی حواله دادن سر كسی كه بدهكار نیست در صورتی صحیح است كه او قبول كند و نیز اگر انسان بخواهد به كسی كه جنسی بدهكار است جنس دیگر حواله دهد مثلا به كسی كه جو بدهكار است گندم حواله دهد تا او قبول نكند حواله صحیح نیست.
2292 موقعی كه انسان حواله می دهد باید بدهكار باشد پس اگر بخواهد از كسی قرض كند تا وقتی از او قرض نكرده نمی تواند او را به كسی حواله دهد كه آنچه را بعدا قرض می دهد از آن كس بگیرد.
2293 مال مورد حواله باید برای حواله دهنده و طلبكار معین باشد یعنی مردد نباشد پس اگر مثلا ده من گندم و ده تومان پول به یك نفر بدهكار باشد و به او بگوید: یكی از دو طلب خود را از فلانی بگیر و آن را معین نكند، حواله درست نیست.
2294 اگر بدهی واقعا معین باشد ولی بدهكار و طلبكار در موقع حواله دادن مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است، مثلا اگر طلب كسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبكار مقدار طلبش را بگوید حواله صحیح می باشد.
2295 طلبكار می تواند حواله را قبول نكند اگرچه كسی كه به او حواله شده فقیر نباشد و در پرداختن حواله هم كوتاهی ننماید
2296 اگر سر كسی حواله بدهد كه بدهكار نیست چنانچه او حواله را قبول كند پیش از پرداختن حواله نمی تواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد و اگر طلبكار طلب خود را به مقدار كمتر صلح كند كسی كه حواله را قبول كرده همان مقدار را می تواند از حواله دهنده مطالبه نماید.
2297 بعد از آن كه حواله درست شد، حواله دهنده و كسی كه به او حواله شده نمی توانند حواله را به هم بزنند و هرگاه كسی كه به او حواله شده در موقع حواله فقیر نباشد یعنی غیر از چیزهایی كه در دین مستثنی است مالی داشته باشد كه بتواند حواله را بپردازد اگرچه بعدا فقیر شود طلبكار هم نمی تواند حواله را به هم بزند و همچنین است اگر موقع حواله فقیر باشد و طلبكار بداند فقیر است ولی اگر نداند فقیر است و بعد بفهمد اگرچه در آن وقت مالدار شده باشد طلبكار می تواند حواله را به هم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگیرد.
2298 اگر بدهكار و طلبكار و كسی كه به او حواله شده یا یكی از آنان برای خود حق به هم زدن حواله را قرار دهند مطابق قراری كه گذاشته اند می توانند حواله را به هم بزنند.
2299 اگر حواله دهنده خودش طلب طلبكار را بدهد چنانچه به خواهش كسی كه به او حواله شده داده است می تواند چیزی را كه داده از او بگیرد و اگر بدون خواهش او داده نمی تواند چیزی را كه داده از او مطالبه نماید.